KUD Ras - Luzern

KUD "RAS" Lucern osnovan je 12.02.2006 godine koji je kao takav jedan od najmlađih u Švajcarskoj.Kulturno umetničko društvo "RAS" dobilo je ime po sinonimu vezanom za nastanak prve Srpske Države u današnjem Ras-u.Od osnivanja pa do danas, mnoge generacije mladih ljudi koje su prošle kroz ovo kulturno umetničko društvo zavolele su igre, pesme i običaje svoje matice Srbije.Osnovni cilj rada ovog društva je da današnju omladinu izvede na pravi put, očuvanje tradicije i kulture, svog porekla, svojih običaja kao i upoznavanje drugih naroda i njihove kulture.U svom sadašnjem sastavu ima oko 60 aktivnih članova od 5 do 18 godina i oko 100 pasivnih članova. Društvo je do sada nastupalo više puta na smotri dečijeg Folklora u Švajcarskoj i nosilac je mnogobrojnih nagrada, zlatnih plaketa, pohvala i pehara.Osnivači kultirno umetničkog društva "RAS" zaslužni za nastanak još od osnivanja su sadašnji predsednik kluba "RAS" gospodin Nerandžić Milider kao i pojedini
članovi uprave kluba.

O RAS- u

Stari Ras je srednjovekovni kompleks spomenika koji se nalazi na mestu na kome su se spajali putevi sa zapada i juga i vodili dalje ka istoku. Tokom vremena na ovom prostoru smenjuju se razne vojske i države, a značaj grada je vremenom rastao i opadao. Kompleks se sastoji od više spomenika, a najznačajniji lokaliteti su: Gradina na Pazarištu sa Podgrađem, Trgovište, Gradina u Postenju, Reljina gradina, crkva u Naprelju i latinska crkva u Postenju. Gradina na Pazarištu sa Trgovištem zajedno sa obližnjim , manastirom Đurđevi stupovi i i crkvom svetih Apostola Petra i Pavla svedoči o veličini i značaju Rasa u srpskoj srednjovekovnoj državi.Ostaci Starog Rasa se nalaze na lokalitetu Gradina na Pazarištu sa donjim gradom Trgovište koji se nalazi na 11 kilometara zapadno od Novog Pazara u blizini manastira Sopoćani. Mesto na kome je smešten grad ima bogatu istoriju koja doseže do . Na tom mestu se nalazilo vojno utvrđenje , a tokom kasnoantičnog perioda su građeni i objekti za stanovanje i bazilika. Ime Ras prvi put se spominje u srednjovekovnim izvorima vizantijskog cara Konstantina VII Porfirogenita.U periodu od IX do početka XII veka utvrđenje zaposedaju najpre , a potom naizmenično i Vizantijci. Od kraja XII veka i tokom XIII veka Ras je bio politički i kulturni centar srpske države i prestonica vladara iz dinastije Nemanjića. Tokom XIV i u prvoj polovini XV veka značaj grada u političkom smislu opada, ali je to period ekonomskog jačanja i bogaćenja njegovih stanovnika. Grad su 1455. godine osvojili Turci Osmanlije, a osnovanjem obližnjeg Novog Pazara počinje polako opadanje njegovog značaja.U Rasu su nastala neka najstarija očuvana dela srpske umetnosti, a krajem XII veka je bio kulturni centar države.Opsežna arheološka istraživanja kompleksa srednjovekovnog Starog Rasa su započeta krajem 1971. godine, a ceo kompleks se od 1979. godine nalazi na UNESKO-voj listi svetske baštine u sklopu spomenika srednjeg veka objedinjenih pod zaštićenom celinom Stari Ras i Sopoćani.

Dolina Raške je kolevka nemanjićke Srbije i srpske kulture. U njoj su rođeni prvi srpski državnici, političari i diplomate - od rodonačelnika dinastije Nemanjića - Stefana Nemanje do njegovih naslednika - Stefana Prvovenčanog, Radoslava, Vladislava, Uroša i Dragutina koji su ovde živeli i imali svoje prestonice. U dolini Raške stvorena je prva srpska pisana književnost. Ovde je jedno vreme živeo i stvarao prvi srpski arhiepiskop i književnik Rastko Nemanjić, poznatiji kao sveti Sava. Tu je, u pećini isposnici na Rasu, 1202. pisano Vukanovo jevanđelje, jedan od najstarijih pisanih dokumenata u nas.

Ime Sopoćani je i laiku prepoznatljivo po freskama koje se stavljaju u sam vrh srpske srednjovekovne umetnosti. Manastir je udaljen samo šesnaest kilometara od Novog Pazara, ali je to težak, izlokan put, sa obe strane stešnjen nekim neomalterisanim kućerinama došljaka sišlih s Pešterske visoravni. Taj vizuelni ambijent prati i jedna čudna zaglušna vreva, koju dosoljavaju motori kamiona i automobila (mahom luksuznijih), nanizani u sporoj koloni.
Neki kilometar pred manastirom, tamo gde se odvaja put što zamire pred njegovim razrušenim zidinama, počinje carstvo tišine, prekidano samo ponekim dužim ptičjim ljubavnim zovom. Muk šumovitih obronaka milenijumima uznemirava hučanje izvora reke Raške, a od pre neku deceniju i potmule eksplozije iz kamenoloma što se preteći nadvio nad manastirom. Svaka detonacija iz kamenoloma (a u Novom Pazaru kažu kako "Ukras-mermer" dobro radi) useče novu nevidljivu boru u crkvene zidove, koji su mnogo šta preživeli u proteklih sedamsto godina.
Sopoćani su dobili ime po staroslovenskoj reči Sopot, što znači izvor. Inače, to je hram svete Trojice. Podigao ga je između 1243. i 1276. godine, kraj stare srpske prestonice Ras, kralj Uroš Prvi, sin Stefana Prvovenčanog, a unuk Nemanje, osnivača dinastije koja je Srbijom vladala više od dvesta godina. Istorija pominje kralja Uroša kao mudrog i obrazovanog vladara, koji je veštom unutrašnjom i spoljnom politikom umeo da sčuva i osnaži državu. Doveo je Sase sa dalekog severa i uz njihovu pomoć otvarao rudnike bakra, olova i srebra. Održavao je dobre odnose i sa pravoslavnom i katoličkom crkvom u svojoj zemlji. Za takvu politiku je imao i interesa i mogućnosti. Njegov brat Sava Drugi je bio arhiepiskop, majka Ana Dandolo - ćerka mletačkog dužda, a supruga Jelena je bila Francuskinja.
Verovatno da je Uroš Prvi zamislio Sopoćane kao katedralnu crkvu. Sticajem prilika, postali su mauzolej kraljevske porodice. Tu su sahranjeni Ana Dandolo, Stefan Prvovenčani i brat od strica knez Đorđe. Deceniju pred kraj trinaestog veka u kameni sarkofag u ovoj crkvi je položen i sam ktitor.
Nije zabeležena tačna godina osnivanja Sopoćana. Pretpostavlja se da je hram podignut između 1263. i 1270. Nije sigurna ni godina kad je crkva oslikana, ali se smatra da je to moglo da bude oko 1265. Na prstenu tambura (deo na kojem leži kube) krupnim slovima je označeno vreme živopisanja crkve. Razaznaju se ostaci te poruke" "... utvrđenje onih koji se u tebe uzdaju, Gospode, utvrđuju ovu crkvu tvoju..." Nažalost, potpuno je uništen deo gde je ispisana godina.Da rezimiramo, malo je reči da bi čovek mogao opisati lepotu ovog kraja pa zato svima savetujemo da prvom prilikom za neku od svojih turističkih destinacija odaberu ovaj kraj, i upoznaju se sa srpskom kulturom toga doba.